Door Kevin Van Nunen

Een verschil tussen het Ajax van toen en nu valt sowieso aan te wijzen: de achterstand op de koploper bedroeg nooit en te nimmer tien punten. Vijf was de maximale marge, maar die bleek al te groot om goed te maken. Ajax kwam dichtbij, maar eigenlijk was kampioen worden vrijwel nimmer een serieuze mogelijkheid.

• Passmaps Twente-uit: Ajax had meer problemen dan spelhervattingen

In hoeverre de titelrace dit seizoen nog een thema wordt, is ook maar de vraag. Keizer is nog altijd zoekende. Waar Bosz er na een week of zes in slaagde een doorbraak te vinden en puzzelstukjes op de juiste plek te leggen, is dat Keizer nog niet gelukt. Dat blijkt wel uit de resultaten.

Ajax won maar negen van zijn veertien wedstrijden en verloor er al drie. Ook vorig jaar verloor Ajax drie wedstrijden, maar dan wel gemeten over een heel seizoen. Het is dus wel duidelijk dat er iets aan scheelt, maar laten we dankzij Opta Sports eens wat dieper in de cijfers duiken.

Tabel 1: Een vergelijking op diverse aanvallende vlakken tussen vorig seizoen en nu.
* Aantallen zijn per 90 minuten

We hebben het huidige seizoen van Ajax vergeleken met het vorige, op maar liefst 16 verschillende categorieën. Wat blijkt nu? Op basis van de cijfers is Ajax in aanvallend opzicht een stuk beter bezig dan vorig seizoen, zie tabel 1. Onder Keizer schiet Ajax vaker en vanaf betere posities, passt het vaker diep op de helft van de tegenstander en scoort het ook meer, niet in de laatste plaats dankzij een prima schotnauwkeurigheid.

Tabel 2: Een vergelijking op diverse verdedigende vlakken tussen vorig seizoen en nu.
* Aantallen zijn per 90 minuten

Het grote probleem zit hem ook niet eens zozeer in de duelkracht, balveroveringen of balverlies. Deze zaken vertonen allemaal overeenkomsten met de cijfers die Bosz liet noteren. Wat gaat er dan wel mis? Het is eigenlijk heel simpel. De verdediging is niet op orde!

Het spel van Ajax vertoonde dit seizoen eigenlijk amper gelijkenissen met de prestaties die we vorig seizoen zo omarmden. Thuis tegen OGC Nice leek het er eventjes op. Na een slechte start groeide Ajax in de wedstrijd en als Bosz op dat moment langs de zijlijn stond, had je het ook geloofd.

“Toen hadden we Davinson Sanchez nog,” liet Keizer zich enige tijd later – en het nodige puntenverlies in de competitie verder – ontvallen tijdens een rondetafelgesprek, waarbij ook Ajax Life van de partij was. Feit is dat Ajax anders voetbalt dan vorig seizoen, deels misschien ook wel noodgedwongen.

Tabel 3: Nog een vergelijking op diverse vlakken tussen vorig seizoen en nu

Een enkele keer weet Ajax een doelpunt te maken omdat het druk naar voren zet, denk maar terug aan de 0-1 tijdens de klassieker, en dan gaat direct de vlag uit, maar van het volle bak druk zetten, is weinig maar over.

Je kunt tijdens een wedstrijd van Ajax tegenwoordig rustig tot vijf tellen, zonder dat je in de gaten moet houden of de bal alweer terug is veroverd. We bedoelen maar te zeggen dat de vijfsecondenregel die Bosz introduceerde helaas alweer verleden tijd is.

Het Ajaxmiddenveld bestaat uit spelers die het best gedijen met de bal aan hun voeten. Hoe hard er ook wordt gewerkt, Hakim Ziyech draait zich nog steeds snel om, maar als je de bal niet snel genoeg terug hebt, blijkt Ajax kwetsbaar. En een beest als Sanchez is niet meer aanwezig om de rommel op te ruimen.

Keizer doet wel vaker zijn beklag, bijvoorbeeld over de selectie die tot zijn beschikking staat. De trainer stelde ‘in aantallen’ weliswaar tevreden te zijn, maar hij mist backs die kunnen overlappen zoals hij graag ziet en hij heeft ook niet de luxe van een supertalent als Sanchez in de laatste linie, die een heleboel rotzooi opruimde.

• Keizer: 'Mijn leven is heus niet om vrolijk van te worden'
• Keizer: 'Of het goed komt als ik de tijd krijg? Ja!'

Het is interessant om diverse uitspraken van Keizer tijdens dat rondetafelgesprek nog een terug te halen, maar dan komen we ook terug bij zijn belofte dat het goed komt als hij de tijd krijgt. Dat kan Keizer nog niet echt waarmaken. Het meest vervelende is nog wel dat het telkens serieus fout gaat net als de trainer denkt dat het goed zit.

We schrijven inmiddels begin december in plaats van eind september en er valt nog steeds amper echt lijn in het spel van Ajax te ontdekken. Het gaat alle kanten op. Vier verdedigers, of toch drie? Wel of geen basisplaats voor Frenkie de Jong, met wie Ajax veel meer tegentreffers slikt per negentig minuten dan zonder? Serieus, met Frenkie krijgt Ajax per wedstrijd 1,3 doelpunten tegen, zonder Frenkie bedraagt dit 0,6.

We schrijven dit heus niet toe aan Frenkie, die alles in zich heeft wat we graag zien bij een Ajacied, maar blijkbaar is de balans niet optimaal of worden er serieus flinke risico’s genomen door Frenkie speeltijd te geven, omdat Ajax graag een overtal wil creëren in de middelste linie.

Als je dit probeert met Daley Sinkgraven op de flank, kom je er gemakkelijker mee weg. Helaas is Sinkgraven alweer of nog steeds geblesseerd. Een oplossing is dus niet direct voorhanden. Misschien kunnen er in de winterstop pleisters worden geplakt, maar hoe groot is de wond tegen die tijd?

• Keizer vindt het prima dat Ajax maar blijft aanvallen

Het verhaal van de betere aanval en slechte verdediging komt misschien nog wel het best naar voren onder de noemer ‘Expected Goals’. Dit is een term om op basis van simulatie van de kansen voor en tegen in te schatten hoeveel goals je maakt en incasseert.

De ploeg van Keizer ligt zowel met doelpunten voor als tegen voor op het schema van Bosz. Als je de huidige cijfers extrapoleert – omrekent naar een volledig seizoen – dan komt Ajax uit op 92 doelpunten voor en 37 tegentreffers.

We voegen hier wel direct wat nuance aan toe. Ajax neemt het de komende weken op tegen de nummers een en twee, PSV en AZ, dus de kans is aanwezig dat de schatting anders komt te liggen. Het is niet gezegd dat Ajax in beide toppers net zo gemakkelijk het net weet te vinden als tijdens een Avondje NAC en we kunnen slechts hopen dat er beter wordt verdedigd dan uit bij FC Twente.

Wie weet komen we hier in het vervolg van het seizoen nog eens op terug.