Plan B... wat is dat, pap?’ vroeg mijn zoon afgelopen weekeinde tijdens het afsluitende voetbaltoernooi bij de plaatselijke vereniging. Ik hield het maar even simpel – hij is negen – en vertelde dat je als team ook anders moeten kunnen voetballen als het niet lukt op de manier die je vooraf afgesproken had in de kleedkamer. Plan B keert de laatste seizoenen op gezette tijden terug bij Ajax. Vooral als er wedstrijden worden verloren of prijzen zijn misgelopen. Of als een trainer ongewenst vertrekt.

Toenmalig Feyenoordtrainer Ronald Koeman irriteerde Frank de Boer ooit door openlijk te stellen dat Ajax geen Plan B had. Daar had de nieuwe trainer van Davy Klaassen wel een beetje gelijk in, want het doorschuiven van Mike van der Hoorn kon je moeilijk een sterk onderbouwd Plan B noemen (ook al pakte het wel eens goed uit, zoals bij Excelsior-uit).

Dit seizoen zat ik tegenover Peter Bosz. Elk jaar mogen we voor een uitgebreid interview in onze krant een uurtje aanschuiven bij de hoofdtrainer. Exclusief, één op één. Prettig, want dan kun je haastige persconferenties achter je laten en wat dieper op de materie ingaan.

Het gesprek belandde bij FC Twente - Ajax (1-0). Een wedstrijd waarin Ajax niets, maar dan ook werkelijk niets, creëerde. Als het voetballend niet loopt, moet je dan niet een stormram kunnen inbrengen die iets kan forceren? Ik noemde Michiel Kramer van Feyenoord maar als voorbeeld.

Concreet: Bosz wilde dat Ajax in zijn tweede seizoen meer zou gaan variëren in tactische systemen.

Bosz ontweek de vraag door te verklaren dat hij liever zag dat Ajax zó goed zou worden in de dingen die zijn ploeg moest doen, dat hij helemaal geen pinchhitter nodig had. Die ene keer dat zijn worstelende ploeg dan bij een achterstand alle ballen in de zestien moest pompen, nam hij dan voor lief.

Geen Plan B dus. Daaraan had hij in zijn tweede seizoen willen gaan werken. Concreet: Bosz wilde dat Ajax in zijn tweede seizoen meer zou gaan variëren in tactische systemen. Gevarieerder opbouwen van achteruit, bijvoorbeeld. Ten tijde van het interview was zijn gedachtegoed zo goed als ingedaald, zoals hij het zelf noemde en kon er pas aan dit soort zaken worden gewerkt.

Plan B kwam vlak voor de Europa Leaguefinale opnieuw ter sprake. Ditmaal zat ik tegenover Edwin van der Sar. Ik vroeg hem of hij een eindstrijd verwachtte waarin twee speelstijlen zouden botsen. Het offensieve Ajax tegenover het defensieve Manchester United. ‘Sar’ knikte maar voegde daar mysterieus aan toe. "Misschien passen wij ons dit keer ook wel aan," merkte hij op. Afijn, het resultaat is bekend.

Geen pinchhitter, geen plan B en afgaande op het eerdere gesprek met Bosz kon het geen verrassing zijn dat de coach weinig indrukwekkends kon bijstellen in de saaie en eenzijdige finale in Stockholm.

Ik ben benieuwd of Marcel Keizer straks wel de mogelijkheid heeft om over te schakelen op een Plan B. Met het vertrek van Klaassen en Bosz dient Keizer nu een nieuw verlengstuk in het veld te vinden. Om het eigen spel optimaal uit te kunnen voeren. Een pinchhitter lijken we met Klaas Jan Huntelaar al in huis te hebben. Dat is al iets.

Maar er dreigt een leegloop, net nu Bosz meer variatie in het spel wilde injecteren.