Door Kevin Van Nunen

Er waren niet veel Ajaxsupporters die overliepen van vertrouwen voordat er in Alkmaar werd afgetrapt. Ajax moest en zou winnen om in het spoor van koploper PSV te blijven. De kloof is verkleind tot vijf punten en het is de kunst om dit op z’n minst zo te laten.

Maar of dat zou gaan lukken, tegen een sterk AZ en met een gelegenheidsdefensie? Het zou een hele klus worden, maar de klus werd geklaard. En hoe! Ajax boekte een terechte overwinning, al had het ook zomaar anders kunnen uitpakken.

Kortom, het is de hoogste tijd voor de statistieken van AZ - Ajax. Dit alles met dank aan @11tegen11!

Passmaps
We trappen dit keer af met de passmaps, want er is iets bijzonders aan de hand. Kijk eens naar de gemiddelde positie van Hakim Ziyech. Ziyech speelde tegen AZ meer dan anders vanaf de rechterkant. Als je naar passmaps van vorige wedstrijden kijkt, staat de spelmaker meer naar binnen of helt zijn gemiddelde positie zelfs over naar links.

Zo niet tegen AZ. Ziyech speelde vanaf de rechterkant en leek soms wel aan de zijlijn geplakt. Als je echt diepgaande uitleg wilt, doe je er verstandig aan om deze video te bekijken.

Bij FC Afkicken wordt uitgelegd dat dit te maken heeft met de keuze van Marcel Keizer om Deyovaisio Zeefuik een basisplaats te geven plus de tactiek die AZ hier tegenover zette. Dit verklaart direct de dikke lijnen tussen Ziyech en Neres.

.@willemweijs legt perfect de tactische, on-Nederlandse topper uit #AZAJA

Bekijk hier zijn hele analyse: https://t.co/5Wq7rEY0XH pic.twitter.com/JoOnoe9ADp

— FC Afkicken (@FCAfkicken) 18 december 2017

Je ziet sowieso dat een groot deel van het spel van Ajax via de rechterkant verliep. Dat is nog grappiger als je de passmap van AZ ernaast checkt. Wat deden de Alkmaarders? Die probeerden aan te vallen over de linkerkant van Ajax, waar Mitchell Dijks staat. Dijks speelde tegenover Alireza Jahanbakhsh een goede wedstrijd, maar werd amper in het spel betrokken.

Frenkie de Jong sloeg Dijks zelfs een paar keer opzichtig over, om het spel op een andere manier te verleggen. Er loopt niet eens een lijntje van De Jong naar Dijks! Zo weinig ballen speelde Frenkie dus linksaf. Zijn voorkeur ging uit naar Van de Beek. Of, liever nog: Schöne. Ook speelde Frenkie best veel ballen terug op Onana, die door Ajax veel meer werd benut dan voorgaande wedstrijden.

Grappig is verder dat Huntelaar veel meer bij het spel is betrokken dan Kasper Dolberg. We zijn pas kort bezig met analyses op basis van passmaps en dat werk, maar het is al een paar keer gebeurd dat er helemaal geen lijntje naar Dolberg liep. Naar Huntelaar lopen wel lijntjes, ten teken dat hij ballen kreeg aangespeeld. Er werden trouwens ook de nodige lange ballen naar de spits gepompt, vanaf Onana. Ook dat zien we lang niet iedere wedstrijd.

xG-plot en pitch plot
Je kunt uit het xG-plot – een simulatie van daadwerkelijk doelgevaar – goed opmaken dat Ajax het eerste kwartier weinig had in te brengen. Ook AZ creëerde geen kansen, maar het was echt Ajax dat tot op het randje van de eigen zestien werd teruggedrongen.

Het was serieus zoeken naar een opening en een tegenzet op de AZ’ers die druk uitoefenden op de verdediging. Toen dit eenmaal was gelukt, ging Ajax met meer vertrouwen voetballen en begon het meer en meer op te schuiven naar voren.

Het was een klein wonder dat Keizers elftal na een kwartier niet op voorsprong kwam, het was ook een klein wondertje dat AZ in de volgende vijftien minuten zijn voorsprong niet wist te verdubbelen, want het kreeg een zeer grote kans!

Gelukkig blijft Andre Onana altijd zo lang mogelijk op zijn benen staan, waardoor het voor een aanvaller – Wout Weghorst in dit geval – moeilijker wordt om hem te passeren. Ook de rebound was een prooi voor de Ajaxkeeper, waarmee hij zijn ploeg behoedde voor een groot probleem.

Het is niet zo dat de defensie bij Ajax keer op keer uit elkaar werd gespeeld, maar het had toen zomaar gespeeld kunnen zijn. Gelukkig ging het vanaf dat moment beter. De gelijkmaker van Huntelaar viel nog voor rust, vlak na rust benutte Schöne een pingel. Twee kansen, twee doelpunten.

Ajax had vanaf dat moment de overhand, al stichtte het niet veel doelgevaar. AZ ook niet trouwens. Doelgevaar zagen we pas weer in het laatste kwartier, met name dankzij Ajax. Waar AZ de wedstrijd in de eerste helft al had kunnen beslissen, kreeg ook Huntelaar een grote kans. Helaas mist de nummer negen dit seizoen de meeste grote kansen van iedereen, anders was het nooit meer billenknijpen geworden.

Want billenknijpen werd het… Denk maar eens terug aan de kans van Fred Friday – hij maaide volledig langs de bal – en de koppoging van keeper Marco Bizot, die in de ultieme slotfase bij een corner voor AZ nog meer naar voren ging.

Het zegt in die zin genoeg dat AZ tot een xG-waarde komt van 2,57, terwijl Ajax hier 3,55 tegenover zet. Dit zijn hoge waarde, ook als je een correctie (1,80 versus 2,79) toepast voor de penalty’s. Het had dan ook zomaar 3-3, 4-2 of 1-5 kunnen worden, al was de kans op een overwinning van Ajax te allen tijde 63 procent.

Zone 14
We hebben het wel eens vaker over Zone 14 en we kunnen altijd wel roepen dat het echte gevaar ontstaat op dit deel van het veld, maar we hebben nu ook een heel fijn voorbeeld. Denk even terug aan de 1-1 en vooral hoe Huntelaar werd aangespeeld door Neres.

De Braziliaan stuurde de bal het zestienmetergebied in, waarna de spits net zo lang wachtte tot de keeper achterover viel voordat hij de bal langs hem wipte. Neres mikte de bal ook nog eens van buiten naar binnen, wat de kans voor Huntelaar nog groter maakte. Grote kans dat je dan een assist mag bijschrijven. Aldus geschiedde!

We zien nog twee passes in het zestienmetergebied van AZ waarbij de bal serieus naar het doel van de Alkmaarders ging. Zeker een van die twee zal opnieuw op Huntelaar zijn geweest, maar toen miste hij. Dat had meer met de inzet van Huntelaar dan met de pass te maken. Die pass was namelijk perfect.

Andersom zie je vrij goed dat Ajax erin slaagde om AZ behoorlijk weg te houden bij het doel. AZ kwam tot slechts een enkele pass die aankwam in de buurt van het Ajaxdoel. Veel vaker moest het uitwijken naar de rechterzijde, naar Jahanbakhsh, maar daar ontbrak het dus aan de voortzetting.