Ajax was met 1-4 te sterk voor VVV-Venlo en in feite was dat niet eens een optimale afspiegeling van de ongelijke verhoudingen. Het eerste wat de gastheren deden was het parkeren van de bus in de hoop dat Ajax negentig minuten lang kon worden tegengehouden. Dat mislukte.

Ajax herbergt tegenwoordig zo veel kwaliteit dat het zo'n opgetrokken muurtje steen voor steen afbreekt en vroeg of laat het beslissende tikje uitdeelt. Dit keer hoefden we in Venlo 'slechts' 44 minuten te wachten, waarna bleek hoe lekker het is om te voetballen met een voorsprong op zak.

Dit alles leverde weer veel interessants op, met dank aan @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
Als Ajax het opneemt tegen 'een kleintje' zijn er voor dat kleintje twee opties: kijken hoe lang je het volhoudt om mee te voetballen of met z'n allen voor de pot gaan hangen. VVV koos voor optie twee en hing met de kont tegen de zestien, maar je geeft dan wel veel uit handen.

Het balbezit bijvoorbeeld. Het zou ons niet verbazen als de Ajacieden in de openingsfase 90 procent van het balbezit hadden. Dit beeld draaide later iets bij, maar met 24 procent om 76 procent was het toch echt wel gedaan. Kon Ajax een beetje uit de voeten met die gegunde bal?

Oh, jazeker! Het is bijna tijd om te spreken van een blauwdruk, want de ontwikkelingen in het xG-plot vertonen geen verrassing meer. De kansen van Ajax stapelden zich op, terwijl de tegenstander amper in het spel voorkwam. Het was voor VVV vast maar goed dat het werd 'opgediend' als tussendoortje, anders had de score veel hoger kunnen uitvallen.

Ajax kreeg diverse mogelijkheden om te score te openen, maar Quincy Promes en Sergino Dest lieten de eerste twee liggen, waarna VVV bijna een hele helft standhield. Hakim Ziyech brak met een schuiver in de 44ste minuut het verzet, want extra ruimte na de 0-1 staat voor Ajax gelijk aan een tripje naar de speeltuin: dan ga je veel plezier beleven!

Dit zagen we al in de opbouw naar de 0-1, waarbij VVV een paar stapjes te ver naar voren deed. De thuisploeg hoopte te profiteren van een foutje van Daley Blind, maar hij herstelde zijn slippertje, trapte de bal snel naar voren en speelde VVV daarmee uit positie. Zo'n moment bood Ajax net de gelegenheid om vanaf een mooie locatie op doel te schieten en direct was het vissen geblazen.

Passmaps
De linksbuiten van VVV-Venlo snapte er niets van. Wat deed die Dest telkens op het middenveld? Nou, een opdracht van Erik ten Hag uitvoeren. De backs spelen in het spelletje van Ajax een zeer belangrijke rol door in feite zo min mogelijk als back te voetballen. Nee, backs zijn waardevolle pionnen als extra aanvallers. De trainer zag Dest liever in de aanvallende halfspace waardoor Ziyech kon uitwijken naar de zijkant en VVV dronken kon worden gespeeld.

Zo gezegd, zo gedaan! Door diep te gaan, ontving Dest zelfs een steekpass waarna vrije doortocht richting doel lonkte, maar koelbloedig afmaken was te veel gevraagd. Daar hebben rechtsbacks wel vaker last van en dat zal altijd zo blijven, anders hadden ze standaard rechtsvoor gestaan. Ook op andere momenten droeg Dest aanvallend zijn steentje bij. Zijn eerste helft was vrijwel perfect!

We richten ons misschien op Dest, maar vergeet niet dat Nico Tagliafico op de linkerflank precies hetzelfde deed. Het is alleen apart om te zien dat Ajax bijna per helft lijkt te bepalen welke back er in het spel wordt betrokken, want het gebeurt zelden dat je één van de twee negentig minuten lang zo dwingend ziet spelen.

De overgang naar Tagliafico miste zijn uitwerking niet. Het was de Argentijn die op doel schoot en zo een penalty versierde. Althans, versieren... Het was zo overduidelijk hands dat er niet eens werd geprotesteerd. Tagliafico was ook betrokken bij de 0-3. Hij meldde zich in de vijandelijke zestien en verlegde het spel naar de tweede paal, waar Klaas Jan Huntelaar klaar stond om binnen te tikken.

De backs zijn niet alleen belangrijk in het aanvalsspel. Denk iets verder dan dat. Door de backs diep te positioneren, kan Ajax de tegenstander na balverlies direct opsluiten. Door niet achteruit te lopen, maar vooruit te stappen, limiteer je de opties van de tegenpartij. Ook komt een verdediger onder zo veel tijdsdruk te staan dat de kans op een foute pass toeneemt. Je zag hier tijdens VVV-uit enkele mooie voorbeelden van: blinde ballen naar voren. Daarna begon het verhaal opnieuw.

Iets anders dat in het oog springt: check de distributie van Blind, maar ook de balverplaatsing van Razvan Marin. De Roemeen zorgde voor de meeste 'aanvallende passes'. Dit wil zeggen dat hij vooruit voetbalde en ervoor zorgde dat de bal werd verplaatst naar zones waarin je kunt denken aan het creëren van een doelkans. Marin wordt vrij kritisch beoordeeld, maar gun hem wat tijd om in zijn rol te groeien. Hij is geen dissonant die er niets van bakt, zoals sommigen je willen doen geloven. Ten Hag verklaarde zeer tevreden te zijn over het optreden van de Roemeen.

Het is tenslotte interessant erop te wijzen dat Donny van de Beek tegen inzakkende ploegen altijd moeite heeft om zijn stempel te drukken. Dat is niet puur en alleen Donny's schuld, maar hangt een beetje samen met het wedstrijdbeeld. Je krijgt tegen een handbaldefensie amper de kans om slimme loopacties te maken. Er is altijd een verdediger die de vrije doorgang verspert en tegenover tien man is het veel lastiger om goede steekpasses te versturen.

https://twitter.com/ajaxlife/status/1163187094279327745

Halfspaces en Zone 14
We behandelen de halfspaces en Zone 14 onder hetzelfde tussenkopjes omdat we anders twee keer hetzelfde verhaal vertellen. Het is ook leuk om de plaatjes een keertje direct onder elkaar te zien, want dan wordt er iets duidelijk. Focus je op de halve cirkel voor VVV's zestien. Wat zien we daar?

Vrijwel geen lijntjes, vrijwel geen balbezit. Waarom niet? Omdat dit het drukste deel van het veld betrof. Hier bevond zich het centrale verdedigingsduo, met hiervoor de inzakkende middenvelders. Is het erg dat dit gebied leeg bleef? Nee hoor. Daar ga je je geluk niet vinden als je, zoals Ten Hag graag zegt, de lucht uit een tegenstander wilt voetballen. Het is niet raar om een omweg te nemen.

Die omweg voerde Ajax naar de halfspaces. We hebben net al uitgelegd hoe Ajax hier een overtal wist te creëren, door handig gebruik te maken van de aanvallende kwaliteiten van de backs. Er is wel een grappig verschilletje tussen links en rechts, want op links bleef de bal vooral binnen de halfspaces terwijl op rechts echt de zijlijn werd opgezocht. Vanaf daar ging Ziyech op avontuur.

Het benutten van de halfspaces voor soepele aanvallen verliep echt optimaal tegen VVV. Drie van de vier goals kwamen vanaf hier – verspreid tussen links en rechts – tot stand en die andere treffer kwam voort uit een penalty. Duidelijke zaak toch? Zo zie je maar wat leuke vleugelverdedigers kunnen betekenen!

En dan nu op naar de Champions League!