Door Kevin Van Nunen

Het seizoen is voor Ajax uitgedraaid op een teleurstelling die we amper voor mogelijk hadden gehouden. Weet je nog vorig seizoen rond deze tijd? Oké, we houden er snel over op. Maar niet voordat we even opmerken dat het gevoel bij de club zelden zo goed was.

Van dat goede gevoel is weinig meer over. Misschien zelfs wel niets meer. Het leek erop dat Ajax klaar was verder te bouwen op de fundering die Peter Bosz had aangebracht, maar het bleek slechts schijn. Er moet heel wat gebeuren wil dit weer goed komen.

De start was natuurlijk een valse vanwege het in elkaar zakken van Abdelhak Nouri. Het was in feite niet te doen om daarna een puike start van het seizoen te verwachten. En ja, die valse start volgde. Het werd Keizer nog kwalijk genomen ook.

Keizer was na bijna een half seizoen alweer verleden tijd, Ten Hag is de man die het nu voor het zeggen heeft. Nu de twee beiden ongeveer een seizoenshelft trainer van Ajax zijn (geweest), vonden we het wel eens aardig om in de cijfers te duiken. Althans, die opdracht legden we neer bij Opta Sports.

We splitsen de vergelijking op aan de hand van vier tabellen: aanval, verdediging, passes en stijl. Eerst het aanvallende gedeelte, want daar hoort Ajax nu eenmaal om bekend te staan.

Tabel 1: Aanvallende statistieken van Ajax dit seizoen, op basis van per 90 minuten.

Als je kijkt naar het aantal doelpunten in tabel 1, kun je inderdaad stellen dat Ten Hag van de twee de behoudende is. Maar toch schoot Ajax in 2018 vaker op doel dan onder Keizer. Er telt wel een belangrijk verschil: er werd vaker geschoten van buiten de zestien. Vandaar de minimale stijging in de Expected Goals.

Wat Expected Goals betreft scoort Ajax al het volledige seizoen buitengewoon goed. We kunnen hier moeilijk gaan lopen beweren dat PSV onverdiend kampioen is geworden, maar op basis van de kansen die het dit seizoen creëerde, had je mogen verwachten dat Ajax een stukkie dichter in de buurt had gezeten.

Er werd bijna geen wedstrijd onverdiend gewonnen en in de wedstrijden waarin Ajax dure punten liet liggen, was het over het algemeen de betere. Kijk ook maar eens naar de vele afstandsschoten die dit seizoen resulteren in een tegentreffer. We staan erbij en kennen de gevolgen, maar op de lange termijn valt zoiets niet te onderbouwen.

Tabel 2: Verdedigende statistieken van Ajax dit seizoen, op basis van per 90 minuten

Laten we in tabel 2 dan gelijk de verdediging onder de loep nemen. Een van de kritiekpunten ten tijde van Keizer was dat Ajax veel kansen weggaf. De ene keer liep het goed af en de andere keer niet, maar je kon moeilijk spreken van een slot op de deur. Tegenstanders kregen altijd wel de kans om minimaal een doelpunt te maken.

De komst van Ten Hag betekende verbetering in de verdedigende organisatie. Ajax had zijn zaakjes echt beter op orde, maar de laatste weken kwam hier de klad in. Het houden van ‘de nul’ lukte de laatste zeven wedstrijden slechts eenmaal en zowel Vitesse als PSV slaagde erin drie keer doel te treffen. Ook Sparta prikte twee keer raak...

Zou dit te maken hebben met de wisselende samenstelling van de verdediging? Ajax wordt nogal geplaagd door blessures en het wegvallen van Frenkie de Jong leek een beetje de angel uit het spel te halen. Tel hier nog maar enkele schorsingen en blessures bij op.

Hoe dan ook, als het aankomt op verdedigen is het verschil tussen Keizer en Ten Hag niet zo groot meer. Ten Hag krijgt zelfs iets meer tegengoals dan zijn voorganger, al hoeft hij weer minder schoten op doel te incasseren en is ook het Expected Goals een klein beetje omlaag gegaan. Dat laatste is op zich een goed teken. Iedere vooruitgang is welkom.

Tabel 3: Statistieken op het gebied van passes bij Ajax dit seizoen, op basis van per 90 minuten

Als we de aanval en verdediging hebben gehad, wordt het tijd om de stijl van Ajax onder de loep te nemen. Dat doen we in tabel 3. Er wordt nog wel eens opgemerkt dat Ten Hag een defensieve trainer is, maar we zijn niet per se geneigd om hiermee akkoord te gaan. Het valt moeilijk te beweren dat Ajax onder Ten Hag niet de intentie heeft om aan te vallen. Oogt het minder frank en vrij? Dat lijkt een terechter punt.

Wat vertellen de cijfers? Het blijkt dat Ajax onder Ten Hag ietsjes meer balbezit heeft en het ook voor elkaar krijgt om de bal te hebben op de helft van de tegenstander, maar dit levert niet per se heel veel meer kansen op. Ajax speelt de bal weliswaar sneller vooruit, het blijft nogal eens hangen op rondtikken net buiten de gevarenzone. Onder Keizer was de bal vaker in de laatste derde van het veld.

Het lijkt er dus op dat Ajax in aanvallend opzicht nogal zoekende is onder Ten Hag. Wie weet dat hierin ook de verklaring schuilt voor de mindere vorm van de buitenspelers. Kluivert en Neres hebben een periode gehad waarin ze het even kwijt waren en weinig voor elkaar kregen. Neres maakte zijn eigen index er tegen VVV-Venlo (4-1) wel weer mooier op door bij maar liefst drie doelpunten betrokken te zijn. De Braziliaan is dit seizoen iedere 99 minuten goed voor een treffer of assist.

Tabel 4: Statistieken op het vlak van de stijl bij Ajax dit seizoen, op basis van per 90 minuten

Valt er verder nog iets op? Ja! Keizer maakte er geen geheim van dat hij liever geen voorzetten vanaf de zijkant zag. Van zijn opvolger hebben we die teksten niet gehoord. Wat blijkt? Ajax bedient zich inderdaad vaker van voorzetten vanaf de zijkant. Het is in feite de kunst om tot een teruggetrokken voorzet te komen, omdat dit de beste kans biedt op een doelpunt. Denk maar terug aan de treffer van Klaas Jan Huntelaar tegen VVV. Die ontstond na een teruggelegde bal van Neres.

• Analyse: De zin en onzin van voorzetten vanaf de zijkant

Het mag duidelijk zijn dat meer voorzetten als vanzelf leiden tot meer luchtduels. Die mogen wel wat vaker gewonnen worden. Of de voorzetten moeten beter worden, want Ajax creëert minder kansen uit spelhervattingen.

Dat is zonde, want juist door het aanvallende spelletje krijgt Ajax nogal eens een overtreding mee of een corner. Het is een beetje zonde als hier niets mee gebeurt, juist omdat je vrij vaak een gratis voorzet uit een spelhervatting verdient. Dit kan voor teams een echt wapen zijn, maar dat is het voor Ajax momenteel niet.

We zijn benieuwd wat er komende zomer allemaal te gebeuren staat. Is de selectie, zoals wordt beloofd, bijtijds op peil en hoe oogt het spel als Ten Hag de ploeg naar zijn hand heeft kunnen zetten tijdens een complete, zomerse voorbereiding? Keizer had weliswaar de stijgende lijn te pakken, maar er was met Ten Hag meer progressie beloofd dan we tot dusver zien...

We zijn benieuwd hoe dit zich ontwikkelt en houden het voor jullie in de gaten.