• Ajax Life Podcast #198 - Stilte voor de storm!

Wie de KunstRAI – van 30 april tot en met 4 mei in de Amsterdamse congreshal – betreedt, loopt in een rechte lijn tegen stand 36 aan: Ajax 1995 by Kahmann Gallery. Een klein hoekje waar je de tijd groots kunt doorbrengen. Aan de witte wand hangen bijzondere foto’s van Jari Litmanen, Edgar Davids, Frank Rijkaard, Danny Blind, de gebroeders De Boer, Edwin van der Sar, Marc Overmars, Michael Reiziger, Finidi George, Louis van Gaal en het toenmalige Ajaxbestuur.

Dertig jaar nadat deze creatieve fotosessies zijn gemaakt, beklijven de foto’s nog steeds. Reden genoeg even terug in de tijd te duiken met Tuerlinckx. 

Wanda, hoe ontstond deze sessie destijds? 
“Ik was net afgestudeerd aan de Rietveld Academie met een nogal zwaar afstudeerproject over opgebaarde mensen en zocht nu naar een iets toegankelijker thema, haha… Het leek me leuk sport en creativiteit samen te brengen. Ik denk dat het een voordeel was dat ik niets van voetbal en Ajax wist. Ik kreeg David Endt aan de lijn en mocht langskomen in De Meer. Litmanen was daar ook. Toen ik mijn portfolio van mijn afstudeerproject liet zien, liep Jari bleek weg. David vond het mooi.”

Hoe ontstonden de ideeën voor de specifieke foto’s?
“David kwam met het idee op de foto iets te doen met een eigenschap van de desbetreffende speler. Ik kon volgens hem het best met Rijkaard beginnen. ‘Als hij het doet, volgt de rest wel,’ zei hij.”

En? Hoeveel moeite kostte het spelers voor je lens te krijgen? 
“Het was een heel andere tijd dan nu en een bijzonder creatief project. Rijkaard hield van de The Pixies, een gitaarrockband, dus daar wilde ik bij hem thuis iets mee doen. Zijn vrouw was er ook. Frank wilde een portret bij hem op de bank, maar dat was juist niet de bedoeling. Hij wilde niet en ik pakte alles in. Tot zijn vrouw hem overhaalde.”

“Zij heeft de hele fotoserie dus min of meer gered. Het werd een shoot van vijf minuten, waarbij hij alleen maar met zijn gitaar in de lucht hoefde te springen. Daarna volgden de andere spelers. We hielden korte interviews, aangevuld met info van David. Zo ontstonden de ideeën. Litmanen werd volledig brons geverfd. Na afloop zei hij: ‘Dit was eens, maar nooit meer,’ haha!”

Aanbevolen

SV Ajax en Stadsarchief presenteren expositie over Ajax én Amsterdam

De foto van de liggend poserende Bogarde, in de olie en string, was toen en is nog steeds spraakmakend. Hoe kwam dat tot stand?
“Ik wilde zijn Surinaamse trots belichten. Niet zozeer dat naakte. Niets erotisch in ieder geval. Winston had een prachtig lichaam. Mooi bruin en sportief. Ik zou De Boertjes niet zo op een kleed leggen. De string heb ik voor hem gekocht. Hij vond het prima, al moest hij er wel voor bij het Ajaxbestuur komen. Alle foto’s verschenen namelijk in het toenmalige Ajax Magazine.” 

“Winston verdedigde zijn keuze en het werd gepubliceerd. Alle spelers wilden weten wie er nu weer in het magazine zou komen. De enige basisspeler die ik miste, was Clarence Seedorf. Op het moment dat ik hem wilde vragen, vertrok hij bij Ajax.”

Wat zegt het dat deze fotoserie dertig jaar na dato prominent op de KunstRAI te zien is?
“Dat had ik in 1995 nooit gedacht. Toen was het entertainment, een mix van voetbal en creativiteit. Niet bedacht in een kunstcontext. Ik vind het bijzonder. Daarmee krijgt deze fotoserie toch wel cultwaarde. Het blijft intrigerend en van een bepaald tijdsbeeld. Er was een natuurlijke dynamiek. Het stopte toen ik niet meer diezelfde energie voelde.”

Hoe kreeg je Van Gaal zo ver?
“Ik had een idee met een schaakspel en vertelde dat ’s zomers in zijn kantoortje waar het snikheet was. Hij vond mijn foto’s niet goed. Ik transpireerde en hij zei: ‘Kom maar met een beter idee’. Hij woonde destijds aan het water en ik ging de buurt per fiets verkennen. Daar lagen grote rotsstenen. Daar kon ik wel wat mee. Dat werd dus een staatsportret van Van Gaal, waarbij hij leiderschap uitstraalde. De rots in de branding en tevens de man die van alle losse brokstukken een geheel moest maken.”

Denk je dat het mogelijk is een soortgelijke shoot met de huidige Ajacieden te doen?
“Dat weet ik niet. Ik was jong, 24 jaar, en er was weinig leeftijdsverschil met de spelers. Ik denk dat je nu meer te maken krijgt met de mensen om de spelers heen, zoals PR-adviseurs en zaakwaarnemers. Ik ken de huidige codes niet van wat tegenwoordig wel en niet kan. Destijds kon de serie vooral worden gemaakt door David Endt en Monique, de vrouw van Rijkaard.”

Tot slot: de KunstRAI is open tot en met zondag 4 mei. Hoe kunnen mensen die interesse in de exclusieve foto’s hebben deze kopen?
“De foto’s zijn in zeer gelimiteerde oplage te koop. Per foto zijn er elf exemplaren beschikbaar. Mochten mensen meer info willen, dan kunnen ze mailen naar [email protected].”